Paroksismal noktürnal hemoglobinüri
Paroksismal Nokturnal Hemoglobinüri; eritrositlerde immünolojik toleransın azalması sonucu gözüken hastalıktır.
Bu immünolojik hastalıkların, sebebi (glycosylphosphatidylinisotol (GPI) anchored proteins) GPI-Bağlantılı proteinlerin, decay-accelerating factor (DAF) ve CD59 Proteinlerinin, azalması sonucu oluşur.
DAF, BB'nin C3b'ye C4b'nin ise C2a'ya bağlanmasını azaltır, bu sebepten ötürüdür ki C3 Dönüştürücü enzim oluşumunu engeller, yani kompleman aktivasyonunu engeller. Bunu hem klasik hem de alternatif yolağı baskılarak yapar. Eksikliği olunca bu glikolipidlerin, kompleman sistemi aktifleşir ve eritrositleri parçalar, aynı bakterilere yaptığı gibi.
X Kromozomununda bulunan PIG-A genindeki bir mutasyon bu hastalığa sebep olabilmektedir. Bu hastalığın, gece olmasının sebebi ise, bilinmeyen sebeplerden ötürü kompleman sisteminin gece daha fazla aktif olmasıdır. Az olan bir hastalıktır, sonradan kazanılan bir mutasyon olmasından dolayı böyledir. Bu hastalık genelde orta yaşlı insanlarda gözükür, anemik olabilir, pıhtılaşma ve kemik iliği fonksiyonlarında sıkıntı gözükür.
Bu hastalarda hem hemolitik anemi, hem de aplastik anemi olur.
Burada intravasküler hemoliz olur ve hemoglobinüri de olduğu için demir eksikliği anemisi olur.
Ayrıca bunlarda tromboembolik olaylar da artar ve akut miyeloid lösemi görülme riski artar.
Tedavisinde anti c5 monoklonal antikor olan eculizumab kullanilir.
Eğer 20'li yaşlarda bir erkekte hipokrom mikrositer anemi , venöz trombüs ve enfeksiyonlara eğilim artmışsa bu hastada paroksismal nokturnal hemoglobinüri düşünebiliriz.
Paroksismal Nokturnal Hemoglobinüri'de görülen vazookluvziv krizlerin sebebi azalmış nitrik oksit düzeyidir.
Tedavisinde ve atipik hemolitik üremik sendrom'un tedavisinde eculizumab kullanılır.
Paroksismal Nokturnal Hemoglobinüri ve megaloblastik anemiler de pansitopeni+ hemolitik anemi yapabilir.
Peki bu iki hastalığı nasıl ayırt ederiz.
Megaloblastik anemilerde retikulosit sayısı da düşüktür ama paroksismal nokturnal hemoglobinüri 'de ise retikulosit sayısı artmıştır.
Paroksismal nokturnal hemoglobinüri, akkiz bir kök hücre hastalığıdır. eritrosit membranında hücrenin in vitro komplemana bağımlı hemoliz için duyarlı hale gelmesine neden olan bir bozukluk söz konusudur. Klinik bulgular oldukça farklılık gösterse de tipik tablo pansitopeni ve kemik iliği hipoplazisidir.
Nadir bir hastalık olmasına rağmen akkiz genetik bozukluktan doğan tek hemolitik anemi olması nedeniyle bilim insanlarının ilgisini çekmektedir. Hücre zarındaki proteinler iki şekilde entegre edilir: transmembran protein olarak lipid çift tabakasında bulunarak veya glikozilfosfotidilinozitol (GPI) isimli özel bir fosfolipid tarafından membrana çapalanarak. PNH hastalığında GPI'yi kodlayan gen (PIGA) mutasyona uğrar. Mutant hematopoetik kök hücrelerden köken alan bütün hücrelerde GPI bağlı antijenler eksiktir. Eritrosit membranında eksikliği hastalığa neden olan 3 önemli antijen vardır: DAF(decay accelerating factor), CD59 ve C8 binding protein. Bu antijenlerin eksikliği hücreleri komplemana bağlı lizise ya da hasara duyarlı hale getirmektedir.