Katamenyal pnömotoraks

Katamenial Pnömotoraks

Menstürasyon gören 25 yaş üstü kadınlarda görülür.

Menstürasyonun 2.-3. gününde pnömotoraks gelişir.

Patogenez net değildir.

Genellikle pelvik endometriozis öyküsü vardır. AC, plevra ve diaframda endometrial lezyonlar saptanır.

Pneumotoraks için ilk istenecek tetkik Akciğer grafisidir ve derin inspiryumda değil; ekspiryumda çekilmesi gerektiği unutulmamalıdır.(Rüptüre visseral pleuranın görülmesi amaçlanmaktadır.)

Laboratuvar incelemesinde  CA-125 yüksekliği görülür

Tedavisinde;  Lupron Depot, danazol, extended cycle combined oral contraceptive pills,  GnRH antagonistleri kullanılır.

Pnömotoraks, plevra yaprakları arasına hava girmesi ile oluşan bir hastalıktır; spontan, travmatik ve iyatrojenik olarak gelişebilir

Spontan olarak meydana gelenler primer ve sekonder olarak ikiye ayrılır: Primer Spontan Pnömotoraks (PSP), ek bir akciğer hastalığı bulunmayan sağlıklı bireylerde akciğer apeksindeki subplevral bleblerin perforasyonu ile oluşur

PSP genç ve sağlıklı insanları etkileyen bir durumdur. Yakın zamanda yapılan büyük bir epidemiyolojik çalışma, 100.000'de yıllık 22.7 insidansı ve 1: 3.3(Kadın, Erkek) cinsiyet oranını bildirmektedir

Kadınlarda primer spontan pnömotoraks (PSP) insidansı yaklaşık olarak her yıl yüz binde 1.2 ile 6 arasında değişmektedir. Erkeklere kıyasla kadınlarda nadir görülmektedir fakat hastalık kadınlarda daha çok nüks etmektedir (1,3,4,5). Akciğerdeki altta yatan bir hastalığa bağlı gelişen pnömotoraks ise sekonder spontan pnömotoraks SSP olarak adlandırılır 

SSP genellikle ileri yaşlarda görülür. ‘’Katamenial’’ Yunancadan köken alan bir terimdir ve “aylık” anlamına gelir. Genç kadınlarda menstruasyondan 72 saat önce veya sonra ortaya çıkan tipik göğüs ağrısı, dispne ve hemoptizi kombinasyonu ile karakterize oldukça nadir olduğu bilinmektedir. Katemenial pnömotoraksda parankimal akciğer hastalığı tipik olarak yoktur. Bu sebeble primer spontan pnömotoraksı düşündürür. Katamenial pnömotoraks veya hemotoraksı olan üreme çağındaki genç kadınlarda torasik endometriyoz, her zaman düşünülmelidir. Endometriozisin en sık görülen pelvik dışı bölgesi torakstır

Katamenial pnömotoraksın etyopatogenezinde oynadığı düşünülen teoriler fizyolojik, migrasyon, mikroembolik-metastatik ve diyafragmatik hava geçişi teorisidir

Tıbbi literatürde tanımlı yaklaşık 250 hasta bulunmaktadır, ancak olguların büyük çoğunluğunun bildirilmemiş olması muhtemeldir. Eşlik eden pnömotoraks genellikle sağ taraftadır ve menstrüel periyotla çakışan nüks eğilimi yüksektir. Pek çok olguda pelvik endometriozis bulguları vardır. Her ne kadar etyolojisi tam olarak anlaşılmamışsa da, plevranın diyafragmatik yüzeyinin torakoskopide kontrol edilmesi çoğunlukla defektleri (fenestrasyon-pencere adı verilen) ve küçük endometrium kümelerini ortaya çıkarır.